Μπέλαπαϊς

Το Μπέλαπαϊς είναι ένα από τα ωραιότερα χωριά του νησιού μας. Βρίσκεται νοτιοανατολικά της Κερύνειας σε μια μαγευτική πλαγιά της οροσειράς του Πενταδάχτυλου, με εξαίρετη θέα προς την πε-διάδα και τη θάλασσα. Τα στενά ανηφορικά του δρομάκια οδηγούν στα γραφικά σπιτάκια με τους μοσχομυρισμένους κήπους.

Το χωριό πήρε το όνομά του από το περίφημο φράγκικο μοναστήρι που δεσπόζει στο χωριό. Το μοναστήρι αυτό, γνωστό ως Αββαείο του Μπέλαπαϊς, χτίστηκε στις αρχές της Φραγκοκρατίας από Φράγκους μοναχούς. Αποτελεί μοναδικό δείγμα γοτθικής αρχιτεκτονικής στην Ανατολή. Οι Φράγκοι το ονόμαζαν «Αββαείο της Ειρήνης».

Το μοναστήρι λειτουργούσε κανονικά μέχρι το 1460. Μετά άρχισε να ξεπέφτει. Το 1571, όταν η Κύπρος έπεσε στα χέρια των Τούρκων, το μοναστήρι λεηλατήθηκε και διώχτηκαν οι φραγκοκαλόγεροι. Η εκκλησία δόθηκε από τους Τούρκους στους Έλληνες, που την αφιέρωσαν στην Παναγία την Ασπροφορούσα. Σ' αυτήν οι κάτοικοι του Μπέλα- παϊς λειτουργούνταν μέχρι και την προσφυγοποίησή τους, το 1974.

Οι κάτοικοι του Μπέλαπαϊς, μαζί με άλλους Κερυνειώτες, που έμειναν εγκλωβισμένοι στο χωριό μετά την τουρκική εισβολή, διώχτηκαν όλοι από τους Τούρκους το Σεπτέμβρη του 1976.

Πηγή: Βιβλίο Δεν Ξεχνώ και Αγωνίζομαι

(Υπουργείο Παιδείας, 1999)